5 mei 2018 - Verkiezingsjaar - wat willen de politieke partijen? Stand van zaken niet geruststellend

In oktober kiezen we de nieuwe gemeenteraden.

Red de Keer vraagt opnieuw aan alle politieke partijen naar hun standpunt om de plannen al dan niet definitief te schrappen. Die antwoorden vindt u in juni op deze website. Intussen stelden drie parlementsleden parlementaire vragen, en tevens laat de regering alweer een nieuwe studie uitvoeren: “Groenpool”.

1. Verkiezingen: 2012, 2014, 2018

Op 14 oktober kiest u voor een nieuwe gemeenteraad. Ook bij de vorige verkiezingen – die voor de gemeenteraad én die voor het parlement – voelden wij telkens de politieke partijen aan de tand: werd het niet stilaan tijd om de plannen definitief te schrappen, wegens de onoverkomelijke mobiliteitsproblemen én omdat er in de haven ruimte genoeg vrij is om de hier geplande activiteiten te herbergen? De antwoorden die we binnenkregen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 en die voor de parlementsverkiezingen vindt u terug in onze toenmalige berichten.

De meeste antwoorden klonken in 2014 zeer hoopgevend, maar dat bleek achteraf onterecht. We denken vooral aan toenmalig Vlaams Minister-president Kris Peeters (citaat): “We hebben ook vastgesteld dat er weinig lokaal draagvlak is voor een bedrijventerrein op De Keer. De aanwezige landbouw en natuur laat ons ook niet onverschillig. Gelet op die feiten zijn we van mening dat een bedrijventerrein op De Keer niet opportuun is.” Ook Groen, SP.A, Vlaams Belang en N-VA zagen met meer of minder woorden industrie op De Keer niet zitten.

2. Na die mooie woorden van 2014: opnieuw alles zoals voorheen

Al snel na die parlementaire verkiezingen van 2014 werden de mooie woorden opgeborgen, het plan werd niét geschrapt, een conceptnota van de Vlaamse regering bevestigde integendeel dat De Keer zoekzone blijft. Zie ons bericht tijdens de zomer van 2015: “Regering blijft bij haar plan - Onze enige zekerheid: de onzekerheid blijft”.

3. Parlementaire vragen en een nieuwe studie: “Groenpool”

Via enkele parlementaire vragen en contacten met de administratie konden we daarna de verdere evolutie blijven opvolgen. Die parlementaire vragen gingen meestal tegelijk ook over de verbreding van de E313 (ten behoeve van de ENA-industriezone), het tweede ontsluitingsspoor voor de haven van Antwerpen, en ook over een kleine ENA-zone die men overweegt aan de te dempen “zwaaikom“ (= waar het antitankkanaal eindigt bij het Albertkanaal).

- De vragen van Yasmine Kherbache (SP.A, vraag van 7 augustus 2017)

en de antwoorden vindt u hier.

- Deze van Dirk De Kort (CD&V, vraag van 18 augustus 2017) vindt u hier.

- Deze van (nog eens) Ingrid Pira (Groen, 23 augustus 2017) vindt u hier.

Het komt in alle antwoorden erop neer dat men op alle niveaus rustig voort blijft denken en onderzoeken en plannen.

Er is wel één grote nieuwigheid: de studie Groenpool, die met een nieuwe invalshoek het hele gebied (en nog ruim verderop in de regio) onderzoekt vanuit het oogpunt “groene kwesties”. Groenpool moet voor de Vlaamse Regering onderzoeken hoe de ontsluiting, de ecologische waarden en recreatie kunnen verzoend worden met een nieuw industrieterrein. Daarbij kijkt men naar groene verbindingen die moeten bewaard blijven of die zelfs ontbreken en dus zouden moeten uitgebouwd worden. Resultaten werden verwacht tegen eind 2017 maar dat is intussen al uitgesteld tot midden 2018. Die resultaten en bevindingen “worden mee opgenomen in de verdere besluitvorming van het gebiedsprogramma voor Wommelgem/Ranst (lees: de Keer). Het resultaat van de studie moet leiden tot verder overleg met de betrokken actoren”.

Wat moeten we hiervan denken?

We hoorden sommige partijen en politici de jongste tijd duidelijk betwijfelen of het ENA op de Keer er ooit komt, “er is namelijk geen draagvlak voor” (bv. Open VLD-burgemeester Hofmans op een gemeenteraad in Ranst, einde 2017). Moeten we nu vrezen dat de overheid dat draagvlak misschien wil verhogen door via Groenpool de bezwaren rond verloren open ruimte, biodiversiteit en natuurwaarden op voorhand te counteren, door waardevolle onderdelen en groene corridors binnen het zoekgebied af te bakenen? Dan gaat men voorbij aan het feit dat hier mensen wonen en werken, en vooral: dat alle woonkernen tot ver in de buurt nog meer zullen aangetast worden door de aanzienlijke bijkomende mobiliteit van het ENA, terwijl de verkeersproblemen nú al erg zwaar wegen en de leefbaarheid zwaar aantasten.

Red de Keer blijft de zaak op de voet volgen en zal van zich laten horen overal waar het kan en waar de procedures mogelijkheden bieden. Zo maakten we in februari 2018 ook onze bedenkingen bekend binnen een brede consultatieronde van de gouverneur rond wat men het “Haventracé” noemt; dat betreft het uit de stad weren van havenverkeer via een nieuw stuk hoofdwegennet (de A102) en aanpassingen aan de bestaande E34, R2, A12, E313.

Juli-agustus 2015 - Regering blijft bij haar plan - Onze enige zekerheid: de onzekerheid blijft

Einde juli 2015 keurde de Vlaamse regering de ‘conceptnota’ (zie bijlage) goed over het hele ENA (Economisch Netwerk Albertkanaal); die beslissing legt de voornemens vast voor alle industriezones langs het kanaal, van Antwerpen tot Hasselt. Voor het ENA op De Keer ziet het er niet goed uit. De bedreiging blijft.

conceptnota

.pdf

Download PDF • 1.30MB

De hoopgevende antwoorden die we tijdens de verkiezingsperiode mochten vernemen uit de mond van twee huidige regeringspartijen CD&V en N-VA, blijken achteraf bekeken loze verkiezingsbeloften te zijn: “Er is geen draagvlak voor… niet opportuun… ” (toenmalig minister-president Kris Peeters), “… we zijn voor de bescherming van De Keer” (woordvoerder N-VA). (Voor alle duidelijkheid: huidige regeringspartij Open VLD had toen niét geantwoord; en de huidige oppositiepartijen Sp-a, Groen en Vlaams Belang waren allemaal tégen de industriezone).

De conceptnota is concreet over de uitvoering of schrapping van bepaalde zones langs het Albertkanaal, of inrichting van nog een nieuwe zone: de zwaaikom in Oelegem. Voor ‘onze’ ENA-zone Wommelgem-Ranst (de Keer) blijft de regering bij haar plan om ook hier plaats te maken voor bedrijven. Dat kan echter pas gebeuren nadat de verkeersknoop rond Antwerpen opgelost geraakt; dat kunnen we duidelijk opmaken uit de conceptnota. Die geeft geen timing voor de verdere uitwerking van de plannen op De Keer, maar de ontsluiting van deze gigantische zone is een essentiële voorwaarde, en die is onmogelijk zolang het verkeer vast zit.

Voor de invulling van het ENA op De Keer bestaan er twee mogelijke versies: een grotere en een kleinere - zie vorig bericht op onze website. Daar geeft deze conceptnota geen duidelijkheid over, die beslissing blijft dus open.

Onze conclusies: alle inwoners en landbouwers blijven voor onbepaalde tijd bedreigd, het blijft boven onze hoofden hangen, de onzekerheid wordt voor lange tijd bestendigd. Het kan misschien zelfs nog tien à vijftien jaar duren voordat er nieuwe concrete stappen komen. Ráákt de verkeersknoop rond Antwerpen trouwens ooit opgelost?

Red de Keer laat zich echter niet in slaap wiegen; we volgen de situatie op de voet, en we zullen aan de administratie en aan de politici duidelijk maken dat we bij elke stap in het verdere proces betrokken willen worden en dat we wensen dat naar onze argumenten geluisterd wordt. Al van 2004 dateren ze, die plannen voor een industriezone op De Keer. Onze lange lijst tegenargumenten (menuknop "Industrie op de Keer?" is in al die jaren nog altijd even geldig gebleven!

19 en 26 mei 2015 - Dubbele Infomarkt ENA: nog steeds onduidelijkheid

In ons vorige bericht beloofden we u de resultaten van ons bezoek aan een van de twee Infomarkten in het kader van ‘Tien jaar ENA’. Uit het antwoord op een parlementaire vraag (zie vorig bericht) van Ingrid Pira was namelijk gebleken dat we deze zomer misschien iets meer te weten krijgen. Een geruststelling dat het plan voor een immense industriezone op De Keer opgeborgen wordt, hebben we echter niet gekregen. Op deze eerste infomarkt in Geel waren wij zo ongeveer de enige bezoekers: de bekendmaking was ferm spaak gelopen. De tweede Infomarkt in Hasselt zou wat meer belangstellenden over de vloer gekregen hebben, wisten de organisatoren ons telefonisch te vertellen.

Stand van zaken ENA op de Keer (Wommelgem-Ranst)

We hebben een uur lang kunnen praten met enkele verantwoordelijken van de administratie. Hieronder een samenvatting van wat we aan nuttige informatie mee naar huis konden nemen.

• Nog vóór de zomer is het plan-MER (milieueffectenrapport) over de verbreding van de autosnelweg tussen Ranst en de Ring af. Vanaf dan kunnen we een beslissing verwachten over de aanleg van een vierde en eventueel ook een vijfde rijstrook. Die vijfde strook zou er enkel en alleen komen voor het bijkomend verkeer van het ENA op de Keer.

• De beslissing over die vijfde strook hoeft niet direct over de aanleg zelf te gaan, het zou ook alleen het provisoir onteigenen kunnen betreffen, voor mócht deze industriezone op de Keer er ooit komen. Beslissen tot de vijfde rijstrook staat dus nog los van de eigenlijke beslissing om het ENA zelf aan te leggen.

• De mensen die de infomarkt verzorgden konden ons geen uitleg geven over betekenis van verschillende kleurstroken op de plannen. Dat gingen ze opzoeken. We wachten nog op de beloofde informatie, die we per mail gaan krijgen.

• Het blijft nog altijd zo dat van het ENA op de Keer geen sprake kan zijn zolang de verkeersknoop Ring Antwerpen / E313 niet opgelost geraakt. Die oplossing voorziet men (op een termijn van 10 of 15 jaar?) via de aan te leggen A102 tussen Antwerpen-Noord en Wommelgem. De verdere verbinding R11bis onder de Frans Beirenslaan-Krijgsbaan naar de E19 wordt veel onwaarschijnlijker geacht.

• Er is nu sprake van twee versies voor ‘onze’ industriezone. De verkleinde versie houdt rekening tussen Schilde en Wommelgem met een mooie noord-zuid strook als natuurverbindingslint. Maar dat wordt deels gecompenseerd: ten zuiden van de huidige kmo-zone Ter Straten in Oelegem komt er een fikse uitbreiding tot aan de Bunderweg. De grotere versie bevat eveneens die uitbreiding van Ter Straten, en niét de natuurverbindingsstrook tussen Wommelgem en Schilde.

• Op onze vraag of woonkernen kunnen blijven als de zone er zou komen, was het antwoord dat de overheid tegenwoordig resoluut voor onteigenen kiest. Woningen horen niet meer thuis tussen industrie.

• Op onze kritiek dat het toch veel minder ‘watergebonden’ activiteiten zouden worden dan waar eerst meer geschermd werd, spraken onze gesprekspartners over de mogelijkheid van ‘insteken’ dwars op Albertkanaal.

• Ons argument dat een overslagzone zo vlak bij de zeehaven niet zinvol is, werd gecounterd met de visie dat die zeehaven in principe enkel zou mogen dienen voor het lossen van zeeschepen, waar dan een eerste verdeling gebeurt, en de meer gedetailleerde verdeling (containers op vrachtwagens of kleinere schepen) vindt dan plaats buiten de haven – langs heel het Albertkanaal. Dus op De Keer is het in die redenering even zinvol als zeg maar in Ham of Hasselt.

• We hadden het erover dat er in de haven zelf nog meer dan plaats genoeg is en zelfs nog bijkomt, maar dat in het havengebied de oude ‘wet Major’ geldt, die aan de werknemers méér rechten toekent dan buiten het havengebied. Dat is een reden waarom bedrijfsleiders liever bijvoorbeeld op de Keer een overslagbedrijf zouden zetten dan in de haven. Volgens onze gesprekspartners is die wet Major echter niet zo doorslaggevend als wij denken, want het ENA-project Wommelgem-Ranst heeft volgens hen méér redenen van bestaan. Nochtans konden we een paar maanden geleden in De Standaard lezen dat de havenvakbonden stilaan begrepen hebben dat er aan de modaliteiten van die wet noodgedwongen zal moeten gesleuteld worden, o.a. omdat Europa zich hiermee bemoeit. Dit argument zullen we als Red de Keer moeten blijven herhalen.

• Hoe kan men het bijkomend (vracht)verkeer volledig uit de dorpskernen houden? Door al het verkeer van de industriezone rechtstreeks naar autosnelweg af en aan te voeren. Een ‘knip’ op bijvoorbeeld de Keerbaan/Oelegemsteenweg kan helpen om sluipverkeer doorheen de dorpskernen te verhinderen.

• In de marge nog vernomen, los van het ENA op de Keer: men overweegt / onderzoekt nu ook het idee om de zwaaikom (aanzet van het ooit geplande Duwvaartkanaal, nu een waterrecreatiegebied) helemaal te dumpen om er kleine industriezone op te zetten. De verkeersafwikkeling daarvan gaat dan via de op- en afrit Ranst.

• Aan de overkant, ten zuiden van Albertkanaal, wordt de bestaande Gewestplaninkleuring van een onbereikbaar industriegebiedje geschrapt.

• Er is ook nog altijd de link met de te nemen beslissing over de tweede goederenspoorlijn voor de haven. Daar vergelijkt men nu twee tracés: het ene vlak naast de E313 (dus naast het ENA) en een ander via een ondergrondse boortunnel tussen Lier – Wommelgem - Schoten.

Zie ons bericht van 5/2/2014 hierover.

Onze conclusies

De hoopgevende antwoorden die we tijdens verkiezingsperiode kregen van alle partijen - behalve Open VLD - over het ontbrekende draagvlak, de onzin van een industriezone op deze plaats, de alternatieven die al gevonden werden… zijn door de huidige regeringspartijen vergeten. Aan ons om hen er aan te herinneren.

Er is nog altijd niets beslist, het is nog altijd studiefase, en Red de Keer heeft (met de gewaardeerde hulp van Red de Voorkempen) alles uit de kast gehaald om waar we dat konden, onze inbreng te doen om alle nadelen, gevaren, gevolgen in het studiewerk op te nemen.

Ooit komt er (maar hopelijk niet) een fase waarin we – in een echte beslissingsprocedure over de aanleg – óók onze inbreng kunnen doen in de vorm van bezwaren. Dan hoort u zeker van ons. Dan wordt het ook weer tijd voor lobbywerk, actie, protest…

Of … zouden we nog durven hopen dat de verantwoordelijke politici het tijdig zélf inzien: in de haven zelf is er plaats genoeg maar hier, op De Keer, heeft deze gigantische industriezone géén zin, wegens de stilstand van het verkeer, de bijkomende vervuiling, het verlies van waardevolle open ruimte, en het ontbreken van enig draagvlak… ?